Sublimation Printing là một quy trình in ấn đặc biệt, thường được sử dụng trong lĩnh vực in áo thun, đồng phục và các sản phẩm thời trang in theo yêu cầu. Đây là kỹ thuật in sử dụng mực thăng hoa và nhiệt độ cao để chuyển hình ảnh từ giấy in lên bề mặt vật liệu, tạo ra hình ảnh sắc nét, bền màu và không bong tróc.
Vậy cụ thể Sublimation Printing là gì, ưu – nhược điểm ra sao, và quy trình in thăng hoa được thực hiện như thế nào? Hãy cùng cơ sở in tem nhãn Mã Vạch Hưng Phát tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây!
Sublimation printing là gì?
Công nghệ Sublimation Printing (hay còn gọi là công nghệ in thăng hoa nhiệt) là kỹ thuật in sử dụng mực in có tính chất thăng hoa – loại mực có khả năng chuyển trực tiếp từ thể rắn sang thể khí khi gặp nhiệt độ cao, không qua giai đoạn hóa lỏng. Đây là điểm đặc biệt của kỹ thuật in thăng hoa, giúp hình ảnh sau in bám chắc và bền màu trên bề mặt vật liệu.
Về nguyên lý hoạt động, công nghệ Sublimation Printing diễn ra khi hình ảnh được in lên giấy in nhiệt chuyên dụng (sublimation paper) bằng mực thăng hoa. Sau đó, tờ giấy này được đặt úp lên bề mặt vật liệu cần in (thường là vải polyester, sứ, nhôm, thủy tinh phủ lớp poly...), rồi ép nhiệt trong một khoảng thời gian và nhiệt độ phù hợp. Dưới tác động của nhiệt, mực thăng hoa bay hơi và thẩm thấu trực tiếp vào bề mặt vật liệu, tạo ra hình ảnh sắc nét, sống động và lâu phai.
Cần lưu ý rằng, công nghệ này chủ yếu được sử dụng trong các ngành như in áo thể thao, in tranh gỗ, in ly sứ, in đồng hồ, in trên vật liệu vải hoặc kim loại phủ lớp polymer... chứ không áp dụng trong in ấn giấy văn phòng thông thường. Ví dụ, hóa đơn mua hàng đôi khi sử dụng giấy in nhiệt, nhưng đó là một dạng công nghệ khác (in nhiệt trực tiếp – direct thermal), không phải in thăng hoa.
Tương tự, các bảng báo giá, phiếu báo giá in bao thư hoặc các ấn phẩm văn phòng khác thường dùng mực in laser hoặc in offset, và rất ít khi áp dụng công nghệ Sublimation hoặc sử dụng giấy in nhiệt.
Ưu điểm và nhược điểm của công nghệ thăng hoa mực in
Công nghệ Sublimation printing đang ngày càng trở nên phổ biến nhờ khả năng tạo ra hình ảnh không bị vỡ và bền màu trên nhiều loại vật liệu. Mặc dù công nghệ này mang lại nhiều ưu điểm nổi bật, nhưng vẫn tồn tại một số hạn chế cần lưu ý. Hãy cùng Mã Vạch Hưng Phát tìm hiểu ngay tại phần dưới đây:
Ưu điểm
Kết quả in màu đẹp, hình ảnh sắc nét
Công nghệ in thăng hoa cho phép tạo ra những bản in có màu sắc rực rỡ, sống động và độ chi tiết cao. Nhờ tác động của nhiệt độ cao, mực thăng hoa thẩm thấu trực tiếp vào vật liệu, giúp các đường nét trở nên rõ ràng, sắc nét và không bị lem màu như một số phương pháp in truyền thống.
Thiết kế hình ảnh linh hoạt, độc đáo
Sublimation Printing hỗ trợ in theo mọi ý tưởng thiết kế – từ logo, hình ảnh, slogan cho đến họa tiết phức tạp. Bạn hoàn toàn có thể sáng tạo và cá nhân hóa mẫu in theo phong cách riêng, phù hợp với các sản phẩm thời trang, đồng phục, quà tặng thương hiệu...
Độ bền màu cao, không bong tróc
Một trong những ưu điểm vượt trội của công nghệ in thăng hoa là độ bền cao. Hình ảnh sau in được thẩm thấu sâu vào chất liệu nên không bị bong tróc, nứt nẻ hay phai màu, kể cả sau khi đã giặt nhiều lần. Điều này đặc biệt lý tưởng cho các sản phẩm như áo thể thao, áo nhóm, hoặc các vật phẩm sử dụng thường xuyên
Nhược điểm
Mặc dù sở hữu nhiều ưu điểm nổi bật, công nghệ in Sublimation cũng tồn tại một số hạn chế mà bạn nên cân nhắc trước khi lựa chọn.
Hạn chế về vật liệu in
Sublimation Printing chỉ hoạt động hiệu quả trên các chất liệu 100% polyester hoặc vải pha có tỷ lệ polyester cao. Đối với các loại vải tự nhiên như cotton, lụa, hoặc da, mực thăng hoa không thể bám chắc, dẫn đến hình ảnh dễ bị phai màu hoặc rửa trôi sau một vài lần giặt.
Giới hạn về màu nền sản phẩm
Công nghệ in thăng hoa hoạt động tốt nhất trên nền sáng hoặc nền trắng. Vì mực in Sublimation không có màu trắng và không thể phủ lên nền tối, nên nếu in lên các chất liệu có màu sẫm, màu in sẽ không hiển thị chính xác, thậm chí có thể bị mờ hoặc biến dạng.
Nguy cơ xuất hiện vết trắng
Trong quá trình in, nếu giấy in không được ép sát hoàn toàn vào bề mặt vật liệu, đặc biệt là tại các vị trí có nếp gấp, đường may hoặc khu vực lồi lõm, sẽ dễ tạo ra những vệt trắng không mong muốn – nơi mực không tiếp xúc được với vật liệu. Điều này đòi hỏi kỹ thuật ép nhiệt phải chuẩn xác và cẩn thận.
Khả năng phản ứng hóa học
Mực thăng hoa có thể phản ứng với một số hóa chất hoặc lớp phủ trên bề mặt vật liệu, dẫn đến hiện tượng đổi màu, lệch tông hoặc giảm chất lượng bản in. Vì vậy, việc chọn đúng loại vật liệu và xử lý bề mặt trước in là điều rất quan trọng.
Chi phí đầu tư thiết bị cao
Máy in thăng hoa, giấy in nhiệt và máy ép nhiệt chuyên dụng đều có giá thành tương đối cao. Điều này có thể trở thành rào cản với các doanh nghiệp nhỏ hoặc cá nhân mới bắt đầu khởi nghiệp trong ngành in ấn. Bên cạnh đó, chi phí vận hành và bảo trì thiết bị cũng cần được tính đến.
Quy trình in bằng phương pháp Sublimation Printing
Để hình dung rõ hơn công nghệ Sublimation Printing là gì, hãy cùng tìm hiểu từng bước trong quy trình in thăng hoa, từ khâu thiết kế ban đầu đến khi hoàn thiện sản phẩm cuối cùng.
Bước 1: Thiết kế hình in
Hình ảnh cần in có thể là hình minh họa, chữ viết, logo, họa tiết hoặc các dạng hiệu ứng đồ họa. Thiết kế thường được thực hiện bằng các phần mềm chuyên dụng như Adobe Illustrator (AI), CorelDRAW, Photoshop, đảm bảo chất lượng cao và đúng kích thước với sản phẩm cần in.
Đây là bước quan trọng giúp đảm bảo bản in cuối cùng thể hiện đầy đủ ý tưởng và đạt độ sắc nét cao nhất.
Bước 2: In hình ảnh ra giấy chuyển nhiệt
Sau khi hoàn tất thiết kế, hình ảnh sẽ được in ra giấy chuyển nhiệt chuyên dụng (sublimation paper) bằng máy in màu sử dụng mực thăng hoa (sublimation ink). Đây là loại mực đặc biệt có khả năng bay hơi ở nhiệt độ cao và thẩm thấu vào bề mặt vật liệu cần in.
Chất lượng giấy in và mực sử dụng ảnh hưởng trực tiếp đến độ sắc nét và độ bền của hình in sau cùng.
Bước 3: Cắt và cố định hình in bằng băng keo chịu nhiệt
Sau khi in ra giấy chuyển, hình in sẽ được cắt bỏ phần thừa, sau đó cố định lên bề mặt vật liệu cần in (vải, ly sứ, nhôm, gỗ...) bằng băng keo chịu nhiệt.
Lưu ý: Để mực có thể bám chắc lên bề mặt, vật liệu in phải được phủ lớp hóa chất đặc biệt (polymer coating) giúp bắt mực thăng hoa hiệu quả.
Bước 4: Ép nhiệt để chuyển hình in lên vật liệu
Tiếp theo, vật liệu đã cố định hình in sẽ được đưa vào máy ép nhiệt chuyên dụng. Tùy thuộc vào loại vật liệu là bề mặt phẳng (áo, bảng biển) hay bề mặt cong (ly, dĩa, mũ...), bạn sẽ chọn loại máy ép phù hợp.
Máy ép sẽ được cài đặt nhiệt độ và thời gian chính xác (thường từ 180 – 210°C trong 30 – 60 giây) để mực thăng hoa bay hơi và thấm sâu vào vật liệu, tạo ra hình ảnh sắc nét và lâu bền.
So sánh công nghệ thăng hoa mực in và in chuyển nhiệt
Công nghệ Sublimation Printing thường bị nhầm lẫn với in chuyển nhiệt (Heat Transfer Printing) vì đều sử dụng nhiệt để chuyển hình ảnh lên vật liệu. Tuy nhiên, đây là hai công nghệ hoàn toàn khác nhau về kỹ thuật, vật liệu, chi phí và chất lượng sản phẩm. Việc hiểu rõ sự khác biệt sẽ giúp bạn lựa chọn phương pháp in phù hợp cho từng nhu cầu cụ thể.
Về công nghệ in
In thăng hoa (Sublimation Printing) sử dụng mực in thăng hoa và giấy in chuyên dụng (Sublimation paper). Trong quá trình in, mực sẽ được làm nóng đến nhiệt độ nhất định và chuyển trực tiếp từ thể rắn sang thể khí, sau đó thẩm thấu sâu vào sợi vải hoặc lớp phủ polyester trên vật liệu.
Khi nguội đi, mực quay về trạng thái rắn và trở thành một phần của vật liệu, tạo ra hình ảnh sắc nét, bền màu và không bong tróc. Công nghệ này được ứng dụng nhiều trong in áo thể thao, in ly sứ, túi vải canvas, tranh trang trí... miễn là bề mặt vật liệu có chứa polyester hoặc đã được phủ lớp polymer.
In chuyển nhiệt (Heat Transfer Printing) sử dụng giấy chuyển nhiệt (Heat Transfer Paper) được in bằng máy in phun hoặc laser. Sau khi in xong, tờ giấy được đặt lên bề mặt sản phẩm rồi ép bằng máy ép nhiệt hoặc bàn ủi. Khi tách giấy ra, hình ảnh sẽ được dán lên bề mặt vải như một lớp màng mỏng.
Đây là phương pháp in khá đơn giản, dễ thao tác và chi phí thấp nên thường được các xưởng in nhỏ hoặc cá nhân lựa chọn để in số lượng ít.
Về màu sắc và vật liệu in
Công nghệ Sublimation Printing chỉ hoạt động tốt trên vải polyester màu sáng hoặc các sản phẩm có phủ lớp polymer như ly sứ, kim loại, nhựa… Trong khi đó, in chuyển nhiệt có thể sử dụng trên nhiều loại vải hơn, bao gồm cotton, polyester, hoặc vải pha.
Tuy nhiên, về độ hiển thị màu sắc, in thăng hoa cho dải màu rộng, sắc độ mượt mà, màu thấm sâu vào vật liệu nên hình ảnh hiển thị đẹp, đều màu và sắc nét hơn. Ngược lại, in chuyển nhiệt phụ thuộc rất nhiều vào loại giấy chuyển – nếu giấy không đạt chuẩn, màu sẽ không chuẩn, dễ nhòe hoặc bong tróc.
Về chất lượng và độ bền hình in
Hình ảnh in bằng công nghệ Sublimation có độ bền vượt trội, mực ăn sâu vào từng sợi vải nên không bong tróc, không nứt, không phai màu – kể cả sau nhiều lần giặt. Đây là lý do Sublimation được ưa chuộng cho các sản phẩm cần sử dụng lâu dài như áo thể thao, đồng phục, tranh trang trí...
Ngược lại, in chuyển nhiệt chỉ bám trên bề mặt vải dưới dạng một lớp màng hình ảnh. Qua thời gian sử dụng, lớp in này có thể bị bay màu, nứt gãy hoặc bong tróc, đặc biệt nếu giặt bằng máy thường xuyên. Chất lượng hình in phụ thuộc lớn vào loại giấy và máy in sử dụng.
Bài viết trên đây đã cung cấp đầy đủ các thông tin liên quan đến công nghệ Sublimation printing là gì, từ ưu nhược điểm, quy trình thực hiện, đến cách phân biệt giữa thăng hoa mực in và in chuyển nhiệt. Có thể thấy, công nghệ Sublimation printing (thăng hoa mực in) đang trở thành công nghệ hàng đầu được nhiều doanh nghiệp áp dụng. Không chỉ nhờ vào khả năng tạo ra hình ảnh sắc nét, mà còn vì độ bền vượt trội của chất lượng hình in. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào liên quan đến công nghệ in này, hãy liên hệ ngay với Mã Vạch Hưng Phát để được tư vấn chi tiết nhất.
